استفاده از الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی در فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی دیجیتال شده

در فرایند سازماندهی مدارک موجود در کتابخانه، فهرست‌نویسی مواد و تهیة سیاهه‌ای از آنها همواره متداول و رایج بوده‌است. کتابداران همواره درصدد یافتن راهی برای  نظم دادن به مجموعه‌ها بوده‌اند تا از این طریق، دسترسی مراجعان به مواد موجود را میسر سازند. این امر در مورد نسخه‌های خطی در قالب متن و یا الکترونیکی نیز صادق بوده و استفاده مؤثر کاربران از این مواد، از طریق توصیف دقیق و ترسیم روشن روابط کتابشناختی میان این مدارک، فراهم می‌گردد. در سالهای اخیر، ضمن استفادة فراگیر از فهرستهای رایانه‌ای، با ارائه الگوهای نوینی جهت تنظیم پیشینه‌های کتابشناختی در فهرستها مواجه هستیم که می‌تواند برای فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی نیز مورد استفاده قرار گیرد. از آن جمله می‌توان به الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی اشاره نمود که در سال 1997 از سوی ایفلا مطرح گردید. به نظر می‌رسد این الگو دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که می‌تواند در فهرست‌نویسی مواد کتابخانه‌ای موجود و طراحی نظامهای آینده، مورد استفاده قرار گیرد. در مواردی که تاکنون به صورت موردی از این الگو در فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی و قدیمی استفاده‌شده، شاهد نتایج جالب و امیدوار کننده‌ای بوده‌ایم. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش مروری و تحلیلی، سعی خواهد شد پس از معرفی کوتاه الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی و اشاره به مواردی که از این الگو در فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی و قدیمی استفاده شده، به مهم‌ترین خصوصیات و ویژگیهای این الگو اشاره شود. همچنین، با توجه به اینکه تاکنون پژوهشی در مورد فهرست‌نویسی مدارک خطی با استفاده از الگوی ملزومات کارکردی در کشور انجام نشده‌است، پژوهش حاضر می‌تواند راه را برای انجام پژوهشهای مشابه، هموار نماید.